Finansal okuryazarlık, sadece bilanço okumak değildir; piyasa davranışlarının etik ve hukuki ayrımını bilmektir.
Spekülasyon, yatırımcının öngörü, beklenti ve risk iştahıyla aldığı bireysel karardır — piyasanın doğal dalgalanma mekanizmasının bir uzantısıdır. İster “değer yatırımcısı” ister “momentum trader” olun, beklentiye dayalı pozisyon alma davranışı serbest piyasa koşullarında meşru bir faaliyettir.
Manipülasyon ise farklıdır — bu artık bilgi asimetrisi, toplu medya yönlendirmesi, yapay hacim yaratma, emir manipülasyonu ve piyasa psikolojisini kasıtlı biçimde saptırma yoluyla fiyatı doğal olmayan bir seviyeye taşımaktır.
Sermaye Piyasası Kanunu madde 107 ve Piyasa Bozucu Eylemler Tebliği açıkça der ki;
Gerçek dışı bilgi yaymak, yanıltıcı işlem görüntüsü oluşturmak, açılış/kapanış fiyatına müdahale etmek suçtur ve ceza gerektirir.
Spekülasyon, bireyin risk alma iradesini ifade eder; manipülasyon ise piyasayı kandırma iradesini.
Spekülasyon, rekabetçi ve etkin piyasa işleyişinin parçasıdır; manipülasyon ise piyasanın adaletini ve fiyat keşfini bozan yapıdır.
Unutmayın: Sermaye piyasaları güvene dayanır. Şeffaflık yoksa fiyatlama yoktur; fiyatlama yoksa yatırımcı yoktur. Doğru olan spekülasyonu ayıplamak değil; manipülasyonu kovmaktır!
Prof. Dr. Soner GÖKTEN
➡️Soner Gökten TV YouTube: https://youtube.com/@sonergoktentv
➡️Soner Gökten Instagram: https://www.instagram.com/sonergoktenmedya
➡️Paramedya TV TikTok: https://www.tiktok.com/@sonergoktenmedya
